Πώς αναδύονται οι φόβοι μας

Ερευνητές εντοπίζουν στον εγκέφαλο έναν μηχανισμό ρύθμισής τους

Οι αναμνήσεις του φόβου, ακόμη και όταν νομίζουμε ότι τον έχουμε ξεπεράσει, δεν «σβήνονται» τελικά ποτέ από τον εγκέφαλό μας _ απλώς παραμένουν ανενεργές ώσπου κάποιες παρόμοιες συνθήκες να τις ανασύρουν ξανά στην επιφάνεια. Οποιος έχει ελάχιστες γνώσεις ψυχολογίας θα πει βεβαίως ότι κάτι τέτοιο είναι λογικό, είναι γνωστό ότι οι τραυματικές εμπειρίες και οι φοβίες μας «εγκαταλείπουν» πάρα πολύ δύσκολα.

Οι νευροεπιστήμονες δεν είχαν ωστόσο εντοπίσει ως τώρα στον εγκέφαλο κάποιον μηχανισμό που να υποστηρίζει αυτή τη θεωρία. Μια νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε χθες στην επιστημονική επιθεώρηση «Public Library of Science» έρχεται να δώσει μια απάντηση.

Ερευνητές του Κέντρου Υπολογιστικών Νευροεπιστημών Μπερνστάιν του Πανεπιστημίου του Φράιμπουργκ με επικεφαλής τον Αρβιντ Κούμαρ ανακάλυψαν με προσομοιώσεις στον υπολογιστή ότι η ανάμνηση ενός φόβου καταγράφεται συνδυασμένη με τις πληροφορίες που αφορούν το περιβάλλον στο οποίο αυτός έχει προκληθεί σε μια συγκεκριμένη ομάδα νευρώνων σε μια δομή της αμυγδαλής, μιας περιοχής του μέσου κροταφικού λοβού που σχετίζεται με τη μνήμη και τις συναισθηματικές αντιδράσεις.

Η επικράτηση του φόβου
Όταν εκτεθούμε σε παρόμοια ερεθίσματα τα οποία όμως δεν συνοδεύονται από το «φοβικό» ερέθισμα, οι νέες, απαλλαγμένες από τον φόβο πληροφορίες καταγράφονται μεν στην ίδια δομή της αμυγδαλής αλλά σε μια διαφορετική ομάδα νευρώνων.

Αν εξακολουθήσουμε να δεχόμαστε τα ερεθίσματα που δεν έχουν συνδεθεί με το αίσθημα του φόβου η δεύτερη ομάδα νευρώνων είναι αυτή που επικρατεί, κάνοντάς μας να θεωρήσουμε ότι έχουμε ξεπεράσει τη φοβική εμπειρία μας. Αν όμως βρεθούμε σε ένα περιβάλλον που παρουσιάζει τα ίδια ερεθίσματα με αυτό της πρόκλησης του φόβου ενεργοποιείται η πρώτη ομάδα νευρώνων, φέρνοντας ξανά τον φόβο μας στην επιφάνεια.
«Η ομάδα που δέχεται περισσότερες πληροφορίες βγαίνει νικητής. Ετσι εξηγείται πώς δεν χάνουμε τις προηγούμενες αναμνήσεις _ απλώς τις καταστέλλουμε, τις "καμουφλάρουμε" »λέει  ο Αρβιντ Κούμαρ. «Το περιβάλλον είναι λοιπόν ο αποφασιστικός παράγοντας, ο οποίος καθορίζει ποια ομάδα νευρώνων θα ενεργοποιηθεί όταν παρουσιαστεί το ερέθισμα» προσθέτει από την πλευρά του ο Γιάννης Βλάχος, κύριος συγγραφέας της μελέτης. «Ενα περιβάλλον το οποίο έχει κοινά χαρακτηριστικά με αυτό στο οποίο είχαμε την αρχική εμπειρία φόβου αρκεί για να επαναφέρει αυτήν την ανάμνηση, έστω και αν συνειδητά δεν μας θυμίζει τίποτε».

www.psema.gr - Πηγή:tovima.gr